Jak do Katowic przywêdrowali Romowie lub, jak kto woli, Cyganie? Felieton regionalny: Adam Rygiel-Berezowski
W dzisiejszych czasach nikogo nie dziwi widok, Romów albo, jak kto woli Cyganów mieszkaj±cych w¶ród nas. Zajmuj± mieszkania takie, jak nasze lub takie jak kiedy¶ by³y nasze. Manifestuj± czêsto swoj± odrêbno¶æ narodow± i kulturow± odmiennym strojem, jêzykiem u¿ywanym miedzy sob±. Ich dzieci chodz± do szkó³ razem z naszymi. Zakupy robi± w tych samych sklepach. Ma³¿eñstwa miêdzy Polakami i Romami nie s± ju¿ takim wyj±tkiem. Dzieci romskie, ¶liczne, czarnow³ose, z ogromnymi oczami, od lat tak samo trzymaj± palec w buzi, drug± rêk± trzymaj±c siê spódnicy mamy. Dziewczêta ubrane s± w d³ugie spódnice, bluzki, kamizelki i garsonki ze zwiewnych materia³ów. Ka¿dy z tych elementów ubioru w klasycznej kolorystyce k³óci siê z pozosta³ymi.
Tak, wiêc ubiór Romów lub, jak kto woli Cyganów spe³nia tak± sam± rolê w¶ród mieszkañców Katowic i nie tylko, co barwne upierzenie papug w zestawieniu z innymi ptakami. Ten sposób ubioru nie zmieni³ siê od lat i nic nie wskazuje na to, aby szybko mia³ siê zmieniæ. Zmieni³y siê tylko miejsca zamieszkania Cyganów.
Jeszcze w latach sze¶ædziesi±tych, kiedy w Polsce nikt nie mówi³ o autostradach, ba my¶lenie o swoim samochodzie by³o prawicowym odchyleniem. Cyganie od bardzo wielu ju¿ lat rozwi±zali problem przemieszczania siê z miejsca na miejsce ca³ymi rodzinami. Znany nam z historii Drzyma³a, maj±cy zreszt± swoj± ulicê w Katowicach, zbudowa³ sobie wóz campingowy od tamtego czasu zwany wozem Drzymaly.
Romowie, naród mobilny, zmuszony do poruszania siê z miejsca na miejsce tym, ¿e miejscowa ludno¶æ pozna³a ju¿ ich wszystkie przeboje we wszelkich mo¿liwych aran¿acjach i ocynowali, sobie tylko znanym sposobem, wszystkie patelnie w okolicy, przywêdrowali kiedy¶, w latach1955 lub 1956 roku, ca³ym taborem do Katowic. Na swoje obozowisko wyznaczono im do¶æ du¿y plac u zbiegu ulic Krasiñskiego i Padarewskiego. W tamtym czasie ulica Padarewskiego zabudowana by³a licz±c od przejazdu kolejowego w górê, kilkoma familokami. Ciekawostk± jednak by³ basen przeciwpo¿arowy na rogu ulic Padarewskiego i Krasiñskiego usytuowany od strony pó³nocnej. Romowie lub, jak kto woli Cyganie, zrobili swoje obozowisko vis a vis basenu. Basen ów zosta³ wykorzystany do wieczornych oblucji.
Jednak ciekawa by³a reakcja mieszkañców tamtej dzielnicy. Dzieci z odleg³o¶ci kilkunastu metrów sta³y wokó³ obozowiska i patrzy³y na to, jak jego mieszkañcy prowadz± codzienne ¿ycie. Nikt nie odwa¿y³ siê podej¶æ bli¿ej. Kilkunastoletnie wyrostki stara³y siê podgl±dn±æ przez zas³oniête firankami okna w wozach, co siê dzieje w ¶rodku, bo kto¶ pu¶ci³ plotkê, ¿e Romowie na okr±g³o kopuluj±. Trwa³o to kilkana¶cie dni. Dzieci widzia³y, ¿e kobiety pior±, gotuj±, jak ich mamy tylko, ¿e na piecu na zewn±trz "domu". Wyrostki podzieli³y siê na dwa obozy. Jedni zarzekali siê, ¿e widzieli takie cuda, ¿e.... hej! Za¶ drudzy wzmocnili zamki w drzwiach i czujno¶æ.
Po pewnym czasie dzieci cygañskie lub, jak kto woli romskie pojawi³y siê w nowo wybudowanej szkole. Wzbudza³y ciekawo¶æ wszystkich, nawet nauczycieli, którzy skrzêtnie to ukrywali. Ale wszyscy sobie zdali sprawê z tego, ¿e dla Romów lub, jak kto woli Cyganów, jest to pocz±tek nowej epoki. Zapocz±tkowali ja Romowie, którzy zamieszkali na ulicy Warszawskiej 40 w podwórzu. Zaczê³a siê integracja.
Znajomy taksówkarz z lat sze¶ædziesi±tych opowiada³ tak± historiê: raz na tydzieñ czwórka Romów zamawia³a kurs z Katowic do Czêstochowy. P³acili rzetelnie, wszyscy byli zadowoleni. Po d³u¿szym czasie, kiedy nabrali do niego zaufania, powiedzieli mu, ¿e jad± na Jasn± Górê podziêkowaæ Matce Boskiej za udany skok.
Dzi¶ po latach u¶miechnijmy siê, patrz±c na to z sympati± i wyrozumia³o¶ci±.
Adam Rygiel-Berezowski, Katowice, lipiec 2004
Myslowiczanie.pl - Mys³owicki Portal Mieszkañców____________________________________________________________________________________________________Mys³owice, Myslowice, mys³owicki, mys³owickie, mys³owickich, mys³owickim, mys³owickiemu, mys³owickiej, myslowicki, myslowickie, myslowickich, myslowickim, myslowickiemu, myslowickiej, Mys³aw, Myslowitz, Myslovitz, Off Festival, Off Festiwal