urodziny obchodzone s± uroczy¶cie i rodzinnie przez osoby w ka¿dym wieku (dzieci, doros³ych i starszych)
imieniny nie s± obchodzone lub tylko symbolicznie (bez uroczysto¶ci rodzinnej, raczej w gronie rówie¶ników)
W Zag³êbiu:
urodzin nie obchodzi siê (poza ma³ymi dzieæmi, ale skromnie), jednak ten zwyczaj zostaje przyjmowany
imieniny obchodzone s± uroczy¶cie w¶ród rodziny i znajomych przez osoby w ka¿dym wieku
Potrawy wigilijne
Na ¦l±sku:
zupa grzybowa
moczka
W Zag³êbiu:
barszcz czerwony z uszkami
kutia
Zag³êbiacy nie gêsi...
Czy Zag³êbiacy maj± swoj± gwarê? Nie, ale po mowie mo¿na poznaæ, kto wychowa³ siê w Zag³êbiu. Poza wieloma charakterystycznymi nazwami, które ró¿ni± siê od form ¶l±skich, co jest jasne, ale te¿ od tych wystêpuj±cych w polszczy¼nie powszechnej, zwraca uwagê nietypowa odmiana wielu czasowników. Te czasowniki, które w bezokoliczniku koñcz± siê na "-paæ", np. "z³apaæ", odmieniaj± siê w Zag³êbiu w pierwszej osobie z koñcówk± nie "-pie" ("z³apiê"), ale "-pe" ("z³ape"). Kilka przyk³adów:
ja z³ape (ja z³apiê) ja chlape (ja chlapiê) ja k±pe (ja k±piê)
Przyk³ady innych od wystêpuj±cych w polszczy¼nie powszechnej nazw zag³êbiowskich:
Od po³udnia ¦l±sk graniczy z Morawami (jeden z trzech regionów w Republice Czeskiej, obok Czech i skrawka ¦l±ska). ¦l±zacy mieszkaj±cy przy granicy z Morawami, np. w okolicach Raciborza, mówi± czêsto takim "czesko-¶l±skim" - s³ysz±c tak± dziwn± mowê, wcale nie musimy s³yszeæ jednej z odmian ¶l±skiego, ale po prostu morawski, który wydaje siê bli¿szy jezykowi polskiemu (i czeskiemu) ni¿ ¶l±ski. Oto przyk³ady odmiany w morawskim:
BYÆ
ja je
ty je
on/ona je
my sù
wy sù
oni/one sù
I¦Æ
ja idu
ty idziesz
on/ona idzie
my idzimy
wy idzicie
oni/one idu
MIEÆ
ja mam
ty masz
on/ona ma
my mamy
wy macie
oni/one maj±
Porównajmy z odmian± ¶l±sk±:
BYÆ
jo jest
ty jest
³on/³ona jest
my som
wy som
³oni/³one som
I¦Æ
jo ida
ty idziesz
³on/³ona idzie
my idymy
wy idziecie
³oni/³one idom
MIEÆ
jo mom
ty mosz
³on/³ona mo
my momy
wy mocie
³oni/³one mojom
Ciekawostka! Polska forma "jestem" pochodzi z wcze¶niejszej s³owiañskiej formy pytaj±cej (odwrotny szyk czasu tera¼niejszego), co mo¿na zaobserwowaæ w ¶l±skim:
1. jo jest, te¿: joch jest
2. jest jo (forma pytaj±ca ¶l±ska)
3. jest-ech (forma pytaj±ca ¶l±ska)
4. jest-¿ech (forma pytaj±ca ¶l±ska)
5. jest-¿em
6. jestem
opracowa³ DJ OG¦
Myslowiczanie.pl - Mys³owicki Portal Mieszkañców____________________________________________________________________________________________________Mys³owice, Myslowice, mys³owicki, mys³owickie, mys³owickich, mys³owickim, mys³owickiemu, mys³owickiej, myslowicki, myslowickie, myslowickich, myslowickim, myslowickiemu, myslowickiej, Mys³aw, Myslowitz, Myslovitz, Off Festival, Off Festiwal
urodziny obchodzone s± uroczy¶cie
