Niesamowity bluszcz Felieton przyrodniczy: Piotr Grzegorzek
Podczas moich wêdrówek po Mys³owicach zwróci³em uwagê na kilka okaza³ych bluszczy pospolitych. Kwitn±ce i owocuj±ce egzemplarze tego zimozielonego pn±cza zawsze by³y uwa¿ane za osobliwo¶æ przyrodnicz±. Byæ mo¿e tutejsze okazy s± odnotowane w anna³ach nauki, ale nic nie stoi na przeszkodzie by przybli¿yæ ten ciekawy gatunek czytelnikom.
Gdzie one s±
Najwiêksze, znane mi osobi¶cie skupisko jej ro¶liny, znajduje siê na cmentarzu ¿ydowskim przy ulicy Gwarków. Z za muru okalaj±cego nekropoliê widaæ ciemnozielone liany oplataj±ce liczne drzewa w jej centralnej czê¶ci. Dotarcie do miejsca wystêpowania by³o praktycznie niemo¿liwe. Skutecznie utrudnia³ to wysoki mur oraz zamkniêta brama z drugiej strony, przemy¶lnie schowana pomiêdzy gara¿ami. Stan obiektu wo³a o pomstê do nieba, ale zasadniczo odpowiada stosunkowi naszych starszych braci w wierze do miejsc ostatniego spoczynku. Fakt traktowania go jako wysypiska ¶mieci nie wystawia nam najlepszej oceny, ale z drugiej strony pomstuj±c na stan naszych nekropolii na kresach miejmy przed oczyma wygl±d takich miejsc na naszych ziemiach. Nieco lepiej wygl±da druga mys³owicka nekropolia, przy ulicy O¶wiêcimskiej, gdzie spoczywaj± m³odsi bracia w wierze. Tu obficie owocuj±cy bluszcz oplata ¶ciêt± topolê.
Koneksje rodzinne
Bluszcz reprezentuje botaniczn± rodzinê araliowatych. £±czy je z sob± podobny do baldachu kwiatostan i owoce bêd±ce pestkowcami. Poprzez kwiatostan spokrewnione s± z gatunkami z rodziny baldaszkowatych. Poniek±d to bardzo dalecy krewni pietruszki, marchewki, selera, pasternaku, kopru, kminku itd. Bli¿szymi krewnymi bluszczu s± aralie, ¿eñszeñ, fatsja. Rodzaj bluszcz, Hedera liczy piêæ gatunków, z czego w Polsce ro¶nie tylko jeden. Ale i tu zdania s± podzielone, gdy¿ wiele samodzielnych do niedawna gatunków uznaje siê obecnie za podgatunki. Je¶li chodzi o kuzynów, to godna uwagi jest aralia japoñska znana tak¿e jako fatsja. Otó¿ we Francji uda³o siê j± skrzy¿owaæ z bluszczem otrzymuj±c pn±cze, k tóre nazwano Fatshedera lizei. Oba gatunki s± uprawiane jako ro¶liny doniczkowe. Tak¿e domowe bluszcze nale¿± do tego samego gatunku – Hedera helix.
Pora kwitnienia
Ta l iana w s tanie dzikim wystêpuje w Europie po Kaukaz. W górach dochodzi do 1500 m n.p.m. Preferuje cieniste lasy i zaro¶la. Zasadniczo ¶ciele siê po ziemi. Wówczas ma charakterystyczne trzy- lub piêcioklapowe li¶cie. Od czasu do czasu ro¶lina zaczyna szukaæ podpory i pi±æ siê ku górze. Wtedy jej li¶cie staj± siê jajowate, sercowate lub romboidalne. Po jakim¶ czasie zaczyna kwitn±æ. Trudno orzec, w jakim robi to wieku. Do niedawna s±dzi³em, ¿e musi mieæ co najmniej sto lat, ale z chwil±, gdy znajdywa³em takie okazy na znacznie m³odszych podporach z rewidowa³em swoje pogl±dy. Z apewne ma to zwi±zek z zgromadzeniem odpowiedniej ilo¶ci substancji zapasowych oraz dostêpem do ¶wiat³a.
Najbardziej okaza³e kwitn±ce bluszcze znajdziemy na ziemiach zachodnich, gdy¿ jest to ro¶lina zasadniczo preferuj±ca atlantycki typ klimatu. Tam¿e w Trzemesznie Lubuskim w 1981 roku z nalaz³em pn±cze o ¶rednicy pêdu rzêdu siedemnastu cm. Je¶li chodzi o okazy naskalne, to godnym polecenia rejonem jest Zimny Dó³ opodal Baczyna. Kwitn±ce bluszcze zobaczymy tak¿e na Wawelu. Dlatego kto¶, kto chcia³by mieæ niebanaln± ozdobê domu, powinien siê pokusiæ o obsadzenie go bluszczem. Nie jest bowiem prawd±, ¿e pn±cza oplataj±ce domy zwiêkszaj± w nich wilgotno¶æ. Dobrze rozwiniête kwiaty podziwiamy od w rze¶nia do pa¼dziernika, za¶ czarne pestkowce w kwietniu maju. Okazy kwitn±ce podlegaj± w Polsce ochronie.
Jest to te¿ niez³e zió³ko, ale znane od niedawna, bo w ¿odnej ksi±¿ce o tejach, kero mom jeszcze o nim nie piszom. Bez to, ¿e mo ¿eñszenia w rodzinie, to ni ma siê co dziwowaæ. Rychtyk dobry je na kaszel.
Piotr Grzegorzek ("Co tydzieñ", 03.02.2005)
Myslowiczanie.pl - Mys³owicki Portal Mieszkañców____________________________________________________________________________________________________Mys³owice, Myslowice, mys³owicki, mys³owickie, mys³owickich, mys³owickim, mys³owickiemu, mys³owickiej, myslowicki, myslowickie, myslowickich, myslowickim, myslowickiemu, myslowickiej, Mys³aw, Myslowitz, Myslovitz, Off Festival, Off Festiwal
Podczas moich wêdrówek po Mys³owicach zwróci³em uwagê na kilka okaza³ych bluszczy pospolitych. Kwitn±ce i owocuj±ce egzemplarze tego zimozielonego pn±cza zawsze by³y uwa¿ane za osobliwo¶æ przyrodnicz±. Byæ mo¿e tutejsze okazy s± odnotowane w anna³ach nauki, ale nic nie stoi na przeszkodzie by przybli¿yæ ten ciekawy gatunek czytelnikom.
