Bromboszcz Teofil Aleksander "Galeria Zas³u¿onych Mys³owiczan": Alfred Sulik
Teofil Aleksander Bromboszcz urodzi³ siê 25 kwietnia 1886 roku w Ligocie /Katowice/, w rodzinie cha³upnika Micha³a i Franciszki Zdziarek. W 1899 roku ukoñczy³ dwuklasow± szko³ê ludow± w Ligocie. W nastêpnych latach uczêszcza³ do Królewskiego Gimnazjum w Pszczynie oraz do Królewskiego Gimnazjum Klasycznego w Gliwicach, w którym w 1908 roku z³o¿y³ egzamin maturalny. W latach 1908-1912 studiowa³ na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma III we Wroc³awiu. W okresie studenckim dzia³a³ w polskich tajnych organizacjach m³odzie¿owych. W 1912 Teofil Bromboszcz otrzyma³ ¶wiêcenia kap³añskie z r±k kardyna³a Georga Koppa we Wroc³awiu, za¶ uroczysto¶ci prymicyjne odprawi³ w Mikolowie. Ze wzglêdu na przekonania polskie zosta³ wys³any do pracy duszpasterskiej w parafii ¶w. Jana Chrzciciela w Szczecinie. Nie widz±c wiêkszych perspektyw w Szczecinie zg³osi³ siê na ochotnika do s³u¿by wojskowej w armii niemieckiej. Ks. Bromboszcz zosta³ kapelanem wojskowym, za co wroc³awska kuria biskupia udzieli³a mu "ostrej nagany za brak pos³uszeñstwa kap³añskiego". W czasie pierwszej wojny ¶wiatowej przebywa³ na froncie belgijskim, francuskim i wschodnim oraz wyró¿niony wysokimi odznaczeniami wojskowymi: ¯elaznym Krzy¿em klasy I i Krzy¿em Walecznych. W 1917 roku ks. Bromboszcz przeniós³ siê do Torunia, gdzie powierzono mu stanowisko proboszcza garnizonu w twierdzy Toruñ. Pobyt w Toruniu pozwoli³ na kontynuowanie pracy doktorskiej. W 1918 roku na podstawie pracy pt. Die Einheit des Johannes-Evangeliums /Jedno¶æ Ewangelii ¶w. Jana/ uzyska³ stopieñ naukowy doktora teologii. W tym samym roku z³o¿y³ egzamin proboszczowski we Wroc³awiu oraz z r±k kardyna³a Adolfa Bertrama otrzyma³ za¶wiadczenie o zdolno¶ci objêcia parafii. Ks. dr Bromboszcza zosta³ redaktorem "Pos³añca Niedzielnego" i wikarym w Katedrze ¶w. Jana Chrzciciela we Wroc³awiu. Jednocze¶nie zaanga¿owa³ siê w polski ruch narodowy. By³ duszpasterzem Polaków w ko¶ciele ¶w. Anny, za³o¿ycielem Towarzystwa Ko¶cielnego Polaków-Katolików i wspó³pracownikiem Polskiej Rady Ludowej i Towarzystwa Gimnastycznego "Sokó³" we Wroc³awiu. Denuncjowany u w³adz ko¶cielnych przez niemieckie s³u¿by wywiadowcze ks. Bromboszcz przeniesiony zosta³ do Miko³owa, a nastêpnie powierzono mu parafiê w Ornontowicach. W okresie zmagañ o przynale¿no¶æ pañstwow± Górnego ¦l±ska anga¿owa³ w dzia³alno¶æ plebiscytow±. Za¶ po przy³±czeniu wschodniej czê¶ci Górnego ¦l±ska do Polski w³±czy³ bardzo aktywnie do ¿ycia polityczno-spo³ecznego Polski Odrodzonej. By³ wspó³za³o¿ycielem i prezesem Zwi±zku Obrony Kresów Zachodnich i okrêgowym opiekunem Zwi±zku Powstañców ¦l±skich. Wielkie by³y zas³ugi ks. dr. Teofila Bromboszcza w organizacji ¿ycia ko¶cielnego w nowej diecezji w Katowicach. Pe³ni³ w niej wiele odpowiedzialnych funkcji: egzaminatora prosynodalnego i cenzora ksi±¿ek ko¶cielnych, prezesa Towarzystwa Naukowego Kap³anów ¦l±skich i stowarzyszenia im. ¦w. Jana Kantego, konsultora diecezjalnego, kanonika gremialnego Kapitu³y Katedralnej w Katowicach, pra³ata domowego papie¿a Piusa XI, wikariusza kapitulnego i wikariusza generalnego. Realizowa³ wiele przedsiêwziêæ diecezji, jak zakup gruntu pod budowê katedry i maj±tku Kokoszyce, przeznaczonego na o¶rodek rekolekcyjny diecezji czy utworzenie Ksiêgarni Katolickiej w Katowicach. Ks. Bromboszcz w polemikach i dyskusjach zwi±zanych z problematyk± polsko-niemieck± w sprawach narodowo¶ciowych i ko¶cielnych. Stanowczy stosunek wobec stwierdzeñ i oskar¿eñ niemieckich sprawi³, ¿e gdy na porz±dku dziennym stanê³a sprawa wyboru po pierwszym bp. Augu¶cie Hlondzie nowego ordynariusza diecezji katowickiej, Zwi±zek Niemieckich Katolików w Polsce wyst±pi³ do Watykanu z pismem, w którym sprzeciwiono siê ewentualnemu powo³aniu ks. Bromboszcza na stanowisko biskupa. Nacisk ze strony katolickich krêgów niemieckich, a tak¿e odmienny stosunek do sanacji, której zwolennikiem by³ nowy biskup Arkadiusz Lisiecki sprawi³, ¿e w 1927 roku ks. Bromboszcza odwo³ano tak¿e ze stanowiska wikariusza generalnego oraz przeniesiono do Mys³owic na stanowisko proboszcza, jednej z wiêkszych na Górnym ¦l±sku, parafii Naj¶wiêtszego Serca Pana Jezusa.
Dziêki talentowi organizacyjnemu i du¿ej przedsiêbiorczo¶ci ks. proboszcz Teofil Bromboszcz przyczyni³ siê do uporz±dkowania ¿ycia parafii. Na uwagê zas³uguj± przedsiêwziêcia inwestycyjne, jak odnowa trzech mys³owickich ¶wi±tyñ - ko¶ció³ka ¶w. Krzy¿a, ko¶cio³a Narodzenia Naj¶wiêtszej Marii Panny i ko¶cio³a parafialnego Naj¶wiêtszego Serca Pana Jezusa. W krótkim czasie zleci³ wymalowanie tych ¶wi±tyñ. Najwiêkszy zakres przybra³y prace zwi±zane z wystrojem ko¶cio³a NSPJ. W latach 1927-1928 wykona³ je krakowski artysta malarz Zygmunt Greinert za sumê 32 tysiêcy z³. W marcu 1928 roku proboszcz zakupi³ nowe dzwony: "Serca Pana Jezusa" 2100 kg/, "Marii" /450 kg/ i "Stanis³awa"/300 kg/ oraz zleci³ renowacjê organów. Przeprowadzono generalny remont kaplicy ks. Markiewki na starym cmentarzu, za¶ na nowym cmentarzu wybudowano w 1930 roku kostnicê oraz urz±dzono kwaterê z 272 grobami ¿o³nierzy z okresu pierwszej wojny ¶wiatowej. W 1932 roku przyst±piono do zespolenia popêkanych murów ko¶cio³a mariackiego. Du¿e znaczenie dla parafii mia³o odkupienie w 1927 roku od firmy meblowej "Robak" starej bó¿nicy ¿ydowskiej przy ul. Bytomskiej, któr± po remoncie przekszta³cono w Katolicki Dom Ludowy. Sta³ siê on baz± dla rozwijania form duszpasterstwa, z ró¿nymi grupami wiernych. Nabyto równie¿ siedzibê ksi±¿±t Su³kowskich, w której nastêpnie utworzono sierociniec. Proboszcz Teofil Bromboszcz wspiera³ dzia³alno¶æ zakonów w mie¶cie. By³ kuratorem Zak³adu ¶w. Józefa, prowadzonego od 1858 roku przez siostry z kongregacji Sióstr ¶w. Boromeusza. W 1930 roku stworzy³ warunki dla osiedlenia siê w Mys³owicach ksiê¿y z Zakonu Salezjanów.
Ks. proboszcz T. Bromboszcz by³ aktywny w pracy duszpastersko-spo³ecznej. Prowadzi³ naukê religii w szko³ach, opiekowa³ siê emigrantami wyje¿d¿aj±cymi z mys³owickiej placówki do Francji, by³ delegatem biskupa w Zwi±zku Kap³anów "Unitas" oraz dzia³a³ w Sekcji Propagandowo-Finansowej Budowy Katedry w Katowicach. By³ asystentem ko¶cielnym Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej. Jednocze¶nie pracowa³ naukowo. By³ autorem prac pt. Katechizm i Ma³y katechizm oraz Dziejów Biblijnych Starego i Nowego Testamentu ks. Konstantego Damrota.
Po objêciu diecezji katowickiej przez biskupa Stanis³awa Adamskiego zmieni³a siê opcja polityczna. To sprawi³o, ¿e bull± papiesk± z 24 marca 1934 roku ks. dr Teofil Bromboszcz zosta³ wyniesiony do godno¶ci biskupa tytularnego Kandeby i pierwszego sufragana diecezji katowickiej. Konsekracja nowego biskupa w dniu 3 czerwca w Mys³owicach by³a ogromnym wydarzeniem dla mys³owickich katolików. Dopiero w 1936 roku bp Teofil Bromboszcz zrezygnowa³ z funkcji proboszcza. Swe obowi±zki duszpasterskie wykonywa³ dotkniêty chorob± p³uc ju¿ od 1921 roku. Na skutek znacznego pogorszenia siê stanu zdrowia bp Teofil Bromboszcz zmar³ 12 stycznia 1937 roku oraz trzy dni pó¼niej pochowany zosta³ w krypcie Katedry ¶w. Piotra i Paw³a w Katowicach. Za ¿ycia i po ¶mierci dzia³alno¶ci bpa Teofila Bromboszcza po¶wiêcono wiele publikacji.
Alfred Sulik
¬ród³o: S³ownik biograficzny katolickiego katolickiego duchowieñstwa ¶l±skiego XIX i XX wieku. Katowice 1996, s. 51-55.
Myslowiczanie.pl - Mys³owicki Portal Mieszkañców____________________________________________________________________________________________________Mys³owice, Myslowice, mys³owicki, mys³owickie, mys³owickich, mys³owickim, mys³owickiemu, mys³owickiej, myslowicki, myslowickie, myslowickich, myslowickim, myslowickiemu, myslowickiej, Mys³aw, Myslowitz, Myslovitz, Off Festival, Off Festiwal
Teofil Aleksander Bromboszcz urodzi³ siê 25 kwietnia 1886 roku w Ligocie /Katowice/, w rodzinie cha³upnika Micha³a i Franciszki Zdziarek. W 1899 roku ukoñczy³ dwuklasow± szko³ê ludow± w Ligocie. W nastêpnych latach uczêszcza³ do Królewskiego Gimnazjum w Pszczynie oraz do Królewskiego Gimnazjum Klasycznego w Gliwicach, w którym w 1908 roku z³o¿y³ egzamin maturalny. W latach 1908-1912 studiowa³ na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Fryderyka Wilhelma III we Wroc³awiu. W okresie studenckim dzia³a³ w polskich tajnych organizacjach m³odzie¿owych. W 1912 Teofil Bromboszcz otrzyma³ ¶wiêcenia kap³añskie z r±k kardyna³a Georga Koppa we Wroc³awiu, za¶ uroczysto¶ci prymicyjne odprawi³ w Mikolowie. Ze wzglêdu na przekonania polskie zosta³ wys³any do pracy duszpasterskiej w parafii ¶w. Jana Chrzciciela w Szczecinie. Nie widz±c wiêkszych perspektyw w Szczecinie zg³osi³ siê na ochotnika do s³u¿by wojskowej w armii niemieckiej. Ks. Bromboszcz zosta³ kapelanem wojskowym, za co wroc³awska kuria biskupia udzieli³a mu "ostrej nagany za brak pos³uszeñstwa kap³añskiego". W czasie pierwszej wojny ¶wiatowej przebywa³ na froncie belgijskim, francuskim i wschodnim oraz wyró¿niony wysokimi odznaczeniami wojskowymi: ¯elaznym Krzy¿em klasy I i Krzy¿em Walecznych. W 1917 roku ks. Bromboszcz przeniós³ siê do Torunia, gdzie powierzono mu stanowisko proboszcza garnizonu w twierdzy Toruñ. Pobyt w Toruniu pozwoli³ na kontynuowanie pracy doktorskiej. W 1918 roku na podstawie pracy pt. Die Einheit des Johannes-Evangeliums /Jedno¶æ Ewangelii ¶w. Jana/ uzyska³ stopieñ naukowy doktora teologii. W tym samym roku z³o¿y³ egzamin proboszczowski we Wroc³awiu oraz z r±k kardyna³a Adolfa Bertrama otrzyma³ za¶wiadczenie o zdolno¶ci objêcia parafii. Ks. dr Bromboszcza zosta³ redaktorem "Pos³añca Niedzielnego" i wikarym w Katedrze ¶w. Jana Chrzciciela we Wroc³awiu. Jednocze¶nie zaanga¿owa³ siê w polski ruch narodowy. By³ duszpasterzem Polaków w ko¶ciele ¶w. Anny, za³o¿ycielem Towarzystwa Ko¶cielnego Polaków-Katolików i wspó³pracownikiem Polskiej Rady Ludowej i Towarzystwa Gimnastycznego "Sokó³" we Wroc³awiu. Denuncjowany u w³adz ko¶cielnych przez niemieckie s³u¿by wywiadowcze ks. Bromboszcz przeniesiony zosta³ do Miko³owa, a nastêpnie powierzono mu parafiê w Ornontowicach. W okresie zmagañ o przynale¿no¶æ pañstwow± Górnego ¦l±ska anga¿owa³ w dzia³alno¶æ plebiscytow±. Za¶ po przy³±czeniu wschodniej czê¶ci Górnego ¦l±ska do Polski w³±czy³ bardzo aktywnie do ¿ycia polityczno-spo³ecznego Polski Odrodzonej. By³ wspó³za³o¿ycielem i prezesem Zwi±zku Obrony Kresów Zachodnich i okrêgowym opiekunem Zwi±zku Powstañców ¦l±skich. Wielkie by³y zas³ugi ks. dr. Teofila Bromboszcza w organizacji ¿ycia ko¶cielnego w nowej diecezji w Katowicach. Pe³ni³ w niej wiele odpowiedzialnych funkcji: egzaminatora prosynodalnego i cenzora ksi±¿ek ko¶cielnych, prezesa Towarzystwa Naukowego Kap³anów ¦l±skich i stowarzyszenia im. ¦w. Jana Kantego, konsultora diecezjalnego, kanonika gremialnego Kapitu³y Katedralnej w Katowicach, pra³ata domowego papie¿a Piusa XI, wikariusza kapitulnego i wikariusza generalnego. Realizowa³ wiele przedsiêwziêæ diecezji, jak zakup gruntu pod budowê katedry i maj±tku Kokoszyce, przeznaczonego na o¶rodek rekolekcyjny diecezji czy utworzenie Ksiêgarni Katolickiej w Katowicach. Ks. Bromboszcz w polemikach i dyskusjach zwi±zanych z problematyk± polsko-niemieck± w sprawach narodowo¶ciowych i ko¶cielnych. Stanowczy stosunek wobec stwierdzeñ i oskar¿eñ niemieckich sprawi³, ¿e gdy na porz±dku dziennym stanê³a sprawa wyboru po pierwszym bp. Augu¶cie Hlondzie nowego ordynariusza diecezji katowickiej, Zwi±zek Niemieckich Katolików w Polsce wyst±pi³ do Watykanu z pismem, w którym sprzeciwiono siê ewentualnemu powo³aniu ks. Bromboszcza na stanowisko biskupa. Nacisk ze strony katolickich krêgów niemieckich, a tak¿e odmienny stosunek do sanacji, której zwolennikiem by³ nowy biskup Arkadiusz Lisiecki sprawi³, ¿e w 1927 roku ks. Bromboszcza odwo³ano tak¿e ze stanowiska wikariusza generalnego oraz przeniesiono do Mys³owic na stanowisko proboszcza, jednej z wiêkszych na Górnym ¦l±sku, parafii Naj¶wiêtszego Serca Pana Jezusa.
